Kazan Dairesi Nedir? Tesisatı Nasıl Yapılır?

Kazan dairesi; katı, sıvı veya gaz halinde bulunan yakıtların yakılması sonucunda ortaya çıkan kimyasal enerjinin ısı enerjisine dönüştürülmesini sağlar. Ortaya çıkan ısı enerjisi akışkan bazı sıvıları ısıtması sonucunda istenilen bölgelerin ısıtılması sağlanmaktadır.

Kazanların verimlilikleri ise yanma sırasında oluşan ısının ne kadar uzaklığa taşındığına bağlıdır. Bundan dolayı yanma sonucunda oluşan ısı enerjisinden olabildiğince yüksek şekilde yararlanmak gerekmektedir. Yakıt tüketimini bu sayede düşük seviyelere indirmemiz mümkün olacaktır. Bunlar sonucunda atmosfere bırakılan atık gaz miktarı ve kazan için yapılan işçilik azalacaktır.

Kazan Dairelerinde Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar

Kazan dairelerinde maksimum verimlilik ile çalışılması esas alınmıştır. Bundan dolayı kazan dairelerinde dikkat edilmesi gereken hususlar yer almaktadır.

Isı merkezinde bulunan elemanların güvenli ve performanslı bir şekilde çalışması gerekmektedir. Bu elemanların gerektiği durumlarda tamir edilmesi ve zamanı gelince bakıma alınması gerekmektedir. Peki kazan dairelerinde dikkat edilmesi gereken hususlar nelerdir?

Kazan dairesinde bulunan her kazanın önünde kazanın duman borularının tamir edilmesi açısından mesafe bulunmalıdır. Bu mesafenin ideali kazan boyunun 1 metre fazlası olarak önerilmektedir.
Kazanların duvardan ve duvara monte edilmiş cihazlardan uzak olması gerekmektedir. Önerilen standartlar gereğince bu mesafenin en az 70 cm olması gerekmektedir. Ayrıca kazan dairesi içerisinde birden çok kazan yer alıyorsa bu kazanların arasında en az 50 cm mesafe bulunması önerilir.
Kazan dairesi yüksekliği 2.5 metre yükseklikten alçak olmamalıdır.
Kazanlar su sızıntılarına karşı yerden yüksek olmalı ve beton üzerine oturtulmalıdır. Kazanların yerden yüksekliği standartlara göre 10 cm yüksek olmalıdır.

Kazan Dairesi Havalandırma Kuralları

Kazan daireleri özellikle kış aylarında tüm performansı ile çalışmaktadır. Bundan dolayı çalışan kişinin sağlık sorunu yaşamaması adına kazan dairesi havalandırma kuralları yer almaktadır. Kazan dairesi havalandırma kuralları:

Kazan dairelerinin içerisinde brülör için gerekli yanma havası oluşturulması gerekmektedir. Ayrıca ortamda oluşacak herhangi bir gaz kaçağı ve yanmamış atık gazların ortamdan çıkarılması gerekmektedir. Bundan dolayı kazan daireleri içerisinde üst havalandırma menfezi bulunması gerekir.
Alt ve üst havalandırmaların yakın çevresi özellikle önleri zehirlenme ve boğulma risklerinden ötürü kapatılmamalıdır.
Alt havalandırmanın brülör seviyesinde olması önerilmektedir. Üst havalandırmalar ise tavana yakın olarak önerilir. Ayrıca alt ve üst havalandırmanın birbirine yakın olmaması gerekmektedir. Çünkü alt ve üst havalandırmanın birbirine yakın olması kısa devre akımı oluşturur. Bunun sonucunda brülör yanma verimi etkilenir.
Havalandırma açıklıklarının bağı dış ortamla doğrudan olmamalıdır. Havalandırma mümkün olduğunca havalandırma kanalları ile yapılması önerilmektedir.

Kazan Dairesi Elektrik Tesisatı Kuralları

Kazan dairesi elektrik tesisatı içerisinde oluşabilecek sorunlarda sağlık sorunlarına ve daha fazlasına sebep olabilmektedir. Bundan dolayı uyulması gereken kurallar arasında yer almaktadır. Kazan dairesi elektrik tesisatı kuralları:

Kazan dairelerinde yalnız kazanlarla ilgili panoların yer alması gerekmektedir. Cihazlar için gerekli enerjinin öğrenileceği elektrik panosu ETANJ tipinde EX-PROOF olmalıdır.
Kazan dairesi içerisinde yer alan aydınlatma sistemleri tavandan 50 cm aşağı sarkacak şekilde olmalıdır. Elektrik dağıtım panosu kazan dairesi dışında ise pano ve aksesuarların ex-proff olması zorunluluk değildir.
Cebri havalandırma gerekli olan kazan dairelerinde fan motoru brülör kumanda sistemi ile yapılmalıdır. Fan motorunun kumanda sistemi ile paralel çalışması arızalarda brülörün otomatik olarak devre dışı kalmasını sağlamalıdır.
Yapı içerisinde yer alan her kazan dairesi için 20 ohm sınırı ve altında özel topraklama sistemleri yer almalıdır. Kazan dairesi içerisinde kazan ve kazana ait olan çelik bacalar için topraklama tesisatının 1 tane olması yeterli olacaktır.

Kazan Dairesi Baca Bağlantı Kuralları

Kazan dairesinde birtakım baca bağlantı kuralları bulunmaktadır. Bu kurallar önem arz ettiğinden dolayı da iyi bir şekilde bilinmelidir. Kurallar ise aşağıdaki gibidir:

Kazanlarda duman kanalının boyu baca yüksekliğin çeyreğinden daha fazla olmamalıdır. Baca ile kazan arasındaki duman uzunluğu çok fazla ise baca çekiş gücü azalacağından dolayı yanma ayarı yapılamaz.
Baca ile kazan arasındaki atık gaz borusunun en düşük mesafesi kazanın eni kadar olmalıdır. Ayırca olabildiğince yön değiştirmeksizin bacaya bağlanmalıdır. Yön değiştirmesinin zorunlu olduğu durumlarda 900 dönüşlerden kaçınılmalıdır. 450’lik maksimum iki dirsekle bacaya bağlanması gerekir.
Baca ile kazan arasındaki duman kanalı, yüzde 5 bir eğimle bacaya doğru bağlanmalıdır.
Kazan bacalarına kombi, şofben, jeneratör ve kat kaloriferi gibi diğer cihaz bacalarının hiçbir bağlantısı yapılmalıdır.
Her kazan da ayrı ve farklı bir bacaya bağlanmalıdır.
Bacaların en alt kısmında temizleme kapağı olmalıdır. Gaz yakıtlı kazanlar üzerinde temizleme kapağına ek drenaj düzeni yapılmalıdır.
Bacalar çatı mahyasından en düşük 1 m yüksekliğe monte edilmelidir.

Kazan Dairelerinde Patlamaya Sebep Olabilecek Hususlar ve Önlemler

Kazan dairelerinde patlamaya sebep olan bazı hususlar ve önlemler bulunmaktadır. Bu husus ve önlemler aşağıdaki şekildeki gibidir:

Kazan dairesinde bulunan üst havalandırma menfezlerinin bir sebepten dolayı önünün kapanması gerekir. Çünkü gaz kaçağı halinde patlama tehlikesi vardır.
Kazan dairesinin duvar ve tabanlarının ıslanması önlenmeli doğalgaz ve brülör hattı elemanları da ıslak bezle silinmelidir.
Kazan dairesinde kesinlikle normal termostat dışında başka bir limit termostat bulunmalıdır.
Brülör arızası halinde işletmeci brülor üzerinde oynamamalı hemen yetkili servis çağrılmalıdır.
Brülörü çalıştırmada alevin rengi gözlenmeden ve alev görülmeden kazan dairesi terk edilmemelidir.
Kazan üzerinde bulunan güvenlik cihazlarının görevlerinin kontrolu doğru bir şekilde yapılmalıdır.
Voltaj düşmeleri ve elektrik kesilmelerinde brülör kapatılmalı ya da otomatik olarak kapanması sağlanmalıdır.
Doğalgaz bacalarının herhangi bir sebepler tıkanmamasına dikkat edilmelidir.
Kazanda basınç oluşmaması adına kapalı genleşme tankı ile kazan arasındaki boru içerisinde vana olmaması gereklidir.

Kömürlü Kazanlarda Patlamaya Sebep Olan Etkenler

Kömürlü kazan dairelerinde patlamaya sebep olan bazı etkenler bulunmaktadır. Bu etkenler ise aşağıdaki şekildeki gibidir:

Sıcak su dönüş ve gidiş vanalarının kapalı tutulması sonucunda kazan yakılmaya devam ediliyorsa kazan suyu ısınarak genleşir. Eğer emniyet borularının üzerinde vana varsa ya da küçük çapta seçilmişse buhar tahliye edilemez ve sonucunda kazan patlar.
Elektrik kesilmelerinde bypass hattının açılmamasından dolayı su sirkülasyonu durur. Böylece kazanda basınç oluşumu başlar. Bu durumda işletmeci pompa vanaları kapatılarak bypass vanası açılır ve kazan klapeleri kapatılmalıdır.
Kazan suyunun çok eksilmesi ya da kazanın susuz bırakılması sonucunda kazan yüzeyleri çok fazla ısınarak patlayabilir. Bunun engellenmesi adına kazan doldurma boşaltma musluğunun direk şebekeye bağlı olmaması gerekir. Besleme vanası bozuk ya da açık bırakılmasından dolayı su kesilmesi sırasında kazanda bulunan su şebekeye akabilir. Kazan susuz kaldığı zaman da 900 derecelere ulaşabilir. Bu duruma şebeke suyu yeniden geldiğinde kazanın kızgın kısımlarına temasta bulunan su buharlaşır ve bir süre sonra patlar.