Relief vana, ani basınç tahliye vanası olup; su şebekelerinin terfi hatlarında ve pompaların sistemde devreye girip – çıkmasından kaynaklanan, su hızındaki ani değişimlerin meydana getirdiği basınç dalgalanmalarını hızlı bir şekilde atmosfere tahliye eden vanalardır.



Şebeke sistemini koruma amacıyla tasarlanmıştır. Şebeke sisteminin basıncı ayarlanmış değerini aştığında, vana kendiliğinden hızlı bir şekilde açılarak fazla basıncı tahliye eder ve şebeke sistemini korur. Sistemdeki basınç değeri, ayarlanmış değere ulaştığı zaman ise, vana darbe oluşturmadan sızdırmaz bir şekilde kendiliğinden kapanır.

Relief Vana Montajı ve Ayarı

Ani basınç tahliye vanası relief vana, şebeke sistemine bir TE konfigürasyonunda monte edilir.



– Pompayı çalıştırınız veya şebekedeki ana vanayı açarak sisteme suyu veriniz.
– “b1” ve “b2” ile gösterilen küresel vanaları açınız.
– Vananın kontrol haznesine suyun ulaşması için bir süre bekleyiniz. Kontrol haznesine su ulaştığında, manometre ibresi belli bir basınç değeri gösterecektir.
– “a” ile gösterilen pilot vananın üzerindeki ayar vidası “e” ile, istenilen giriş basınç değerini manometreye bakarak ayarlayınız.
– Ayar vidasını saat ibresi yönünde çevirdiğinizde giriş basınç değeri artacak, diğer yöne çevirdiğinizde ise giriş basınç değeri azalacaktır.
– İstenilen giriş basınç değerini ayarladıktan sonra, ayar vidası altında bulunan kontra somunu sıkınız.Vananın üzerinde bulunan manometre giriş basınç değerini gösterir.

Relief Vana Çap Hesabı

Vananın görevi basınç tahliyesi olduğundan; “vana çapı “ , ana boru çapından büyük olacak şekilde seçilmelidir. Aşağıdaki ampirik formül, vana çapını belirlemek için kullanılabilir.
D= √[(250×Q)/√Hm]
D= Vana Çapı (mm)
Q=Sistem Debisi (m3/h)
Hm=Sistem İşletme Basıncı (mSS) (Not: 1 bar ~ 10 mSS)
– Vana kapanma süresi boru uzunluğu ile orantılıdır. Sistemin boru uzunluğu arttıkça vana
kapanma süresi de artırılmalıdır.

Yangın Pompaları Çevre Elemanları Tablosu

Anma
Debisi
L/Dak		 Emme Boru
Çapı**
DN		 Basma Boru
Çapı***
DN		 Emniyet Vanası
Çapı
DN		 Emniyet Vanası
Gider Borusu Çapı
DN		 Akış Metre
Çapı
DN		 Deneme Vana
Sayısı-Çapı
DN		 Deneme Vanaları
Kollektör Çapı
DN
95 25 25 15 15 32 1-40 25
189 40 32 32 40 50 1-40 40
379 50 40 40 50 65 1-65 65
568 65 50 50 65 80 1-65 65
757 80 50 50 65 80 1-65 65
946 100 50 50 65 100 1-65 80
1.136 100 65 65 100 100 1-65 80
1.514 100 80 80 125 100 2-65 100
1.703 125 80 80 125 100 2-65 100
1.892 125 80 80 125 125 2-65 100
2.839 150 100 100 150 125 3-65 150
3.785 200 100 100 200 150 4-65 150
4.731 200 150 150 200 150 6-65 200
5.677 200 150 150 200 200 6-65 200
7.570 250 150 150 250 200 6-65 200
9.462 250 150 150 250 200 8-65 250
11.355 300 200 200 300 200 12-65 250
13.247 300 300 200 300 250 12-65 300
15.410 350 300 200 350 250 16-65 300
17.032 400 350 200 350 250 16-64 300
18.925 400 350 200 350 250 20-65 300
* NFPA 20-1996 Tablo 2-20’ye göre 31/2” yerine 4” kullanılarak hazırlanmıştır.
** Emişden önceki 10 çap uzunluğundaki bölüm için geçerlidir.
*** Pompa flanşları boru çapından farklı olabilir.

Ani Basınç Tahliye Vanası Arıza Nedenleri ve Onarımı

Arıza Nedenleri Düzeltme / Onarım
Vana
Açılmıyor		 -Vana çıkışındaki küresel vanalar kapalı
olabilir.
-Vana giriş basıncı çok düşük olabilir.
-Pilot vananın ayar basıncı, hat basıncından
yüksek olabilir.
-Pilot vananın üzerindeki iğneli vana kapalı
olabilir.		 -Küresel vanaları kontrol ediniz, eğer kapalı ise
açınız.
-Sisteminizi kontrol ediniz.
-Ayar vidası ile basınç değerini ayarlama tarifine
göre düşürünüz.
-Sistem ayarlarınıza göre iğneli vanayı 1 ila 2 tur
arasında açınız.
Vana
Kapanmıyor		 -Diyafram yırtılmış olabilir.
-Diyafram yatağında yabancı maddeler
olabilir.
-Pilot vananın bağlantıları yabancı
maddelerden tıkanmış olabilir.
-Parmak filtre tıkanmış olabilir.		 -Diyaframı kontrol ediniz, yırtılmış ise yenisi ile
değiştiriniz.
-Diyafram yatağını kontrol ediniz, varsa yabancı
maddeleri temizleyiniz.
-Pilot vananın bağlantılarını kontrol ederek
temizleyiniz.
-Filtre tıkanmış ise, temizleyiniz.
Düzensiz
Regülasyon		 -Pilot vananın hareketli parçaları
kireçlenmeden dolayı tıkanmış olabilir.
-Pilot vana üzerindeki iğneli vana ayar
noktası yanlış olabilir.
-Manometre arızalı olabilir.		 -Pilotu yenisi ile değiştiriniz.
-İğneli vanayı tam kapatıp, ayarlamak için 1 ila 2
tur arasında açınız.
-Yenisi ile değiştiriniz.