Termistör motor koruması (PTC), termistörler aracılığıyla motor sargısını doğrudan izleyen, sıcaklığa bağlı bir koruma sistemidir. Termistör İzleme Röleleri, motor kontrol devrelerinize kolayca ekleyebileceğiniz ve uygulayabileceğiniz gelişmiş tamamlayıcı motor koruma fonksiyonları sunar.

PTC Rölesi, elektrik motorları sanayide kullanım açısından oldukça geniş bir yelpazeye sahiptir. PTC termistörleri, yüksek pozitif sıcaklık katsayısına sahip özel yarı iletken seramiklere dayanan sıcaklığa bağlı dirençlerdir.

Elektrik motorları çeşitli nedenlerden dolayı aşırı ısınma gösterirler. Termistör rölesi diğer ismiyle PTC rölesi elektrik motorlarının aşırı ısınması sonucunda motorun zarar görmesini engellemek için üretilen elektromekanik devre elemanıdır. Diğer bir tanımla: PTC‘ler motor sargısının maksimum çalışma sargı sıcaklığını aştığını algılar.

Temel çalışma prensibi ise şu şekildedir, motor sargı sıcaklıkları referans değer olarak alınır. Referans değer sıcaklığının üstüne çıkılması durumunda PTC rölesi devreye girer. Termistör rölesi seçimi yaparken dikkat edilecek bazı parametreler vardır.

Bu parametreler:


  • Rölede bulunan toplam kontak çıkış sayısı
  • Röle kumandasının besleme gerilimi
  • Bir adet röleye kaç adet sensör girişi yapılabileceği
  • Manuel, otomatik ve remote modlarına sahiplik durumu
  • Çalışma frekans aralığı
  • Elektriksel ve mekaniksel kalitesi
  • Çalışma sıcaklığı
  • Depolama sıcaklığı
  • PTC kabloları koptuğunda algılama durumu



PTC Rölesinin Çalışma Prensibi

Termistör rölesi motor korumasını sağlayabilmek için içerisinde bulunan PTC sensörlerin dirençlerini devamlı olarak ölçmektedir. Sensörlerin direnç değerleri sıcaklık ile doğru orantılıdır. Sıcaklık değeri artış sağladığında direnç değeri de doğru orantılı bir şekilde yükselir. Gereken eşik değerine ulaşıldığında çıkışta bulunan çıkış rölesi konum değiştirerek kontaktör bobinin enerjisinin kesilmesi sağlanır. Enerjinin kesilmesiyle beraber ana kontaklar açılarak, motor durmuş olur.

Termistör rölenin girişinde bulunan PTC sensörler ile motor sıcaklığı ölçülür. Eğer PTC sensörler olmazsa termistör röle kendi başına rölenin konumunu değiştiremez. PTC sensörler aracılığıyla motorun sıcaklığı ölçülür ve röleye ulaştırılır. Sıcaklığın referans değerinin üstüne çıkması durumunda kontaklarını değiştirerek enerjiyi keser. Motorun soğuması yani referans durumuna geri dönmesi durumunda termistör röleyi resetlemek gerekir. Aksi takdirde termistör röle referans değerine tekrar dönüldüğünde kontaklarını değiştiremez. Bundan dolayı da elektrik motoru tekrar çalışamaz. Fakat termistör röle resetlendiğinde motor referans değerin altında bir sıcaklığa sahipse yol alır ve çalışmaya başlar.
PTC rölesinin kullanılmasıyla beraber elektrik motorları daha güvenilir bir şekilde çalışır. Tehlikeli bölgelerde çalışma imkânı sağlar ve durum bildirimi kolayca yaparak, sorunun hızlı bir şekilde giderilmesine yardımcı olur.

PTC Rölesini Neden Kullanmalısınız?

Motor koruma cihazları elektrik motorunun akım ve gerilim bilgilerini referans alarak aşırı yük ve aşırı ısınma gibi durumlarda motoru korumaya yararlar. PTC rölesi de bu motor koruma cihazlarından biridir. Daha güvenilir bir çalışma ortamı yaratmak için motorun aşırı ısınması durumunda fark eder ve kullanıcıya haber verir. Motorun aşırı ısınmasına şunlar sebep olabilir:


  • Motorun yüksek sıcaklık olan bir ortamda çalışıyor olması
  • Havalandırmanın yetersiz olması
  • Soğutmanın yetersiz olması
  • Güçlü bir başlangıç ihtiyacının olması
  • Tek faz altında çalışması
  • Çok fazla sayıda dur kalk yapması
  • Fazlarda oluşan dengesizlik
  • Frenleme etkileri



Tüm bu sebeplerin önüne geçilebilmesi ve motorun zarar görmemesi için ptc rölesi kullanılmalıdır. PTC rölesinde bulunan PTC sensörler aracılığıyla motor sargısındaki, gövdesindeki ve yataklarındaki sıcaklık değerleri ölçülerek kontrol sağlanır. Bu sayede motor en güvenli şekilde çalışmış ve mekaniksel anlamda aşınmasının önüne geçilmiş olur. Tabii bunun yanında elektriksel hatalarında giderilmesiyle beraber hem vakit kaybı yaşanmaz hem de maddi anlamda bir kayıp yaşanmaz.