Özel bir şekilde tasarlanmış mekanizma yardımıyla tek bir hat teknisyeni tarafından yerleştirilmesi yapılan elektrik tellerindeki ikaz küresi bir çeşit uyarı görevindedir. Daha ziyade havaalanlarına yakın bölgelerdeki tellerde sıklıkla görülürken kırmızı ve beyaz renkli toplar şeklindedir. Ayrıca nehir, göl, vadi, demiryolu, inşaat alanlarında da uyarı amaçlı kullanımı vardır.



En üst bölümde bulunan kablo koruyucunun üstüne takılabildiği gibi yüksek gerilim kulelerinin üzerinde bulunması da söz konusudur.

Elektrik Tellerindeki İkaz Küresi Ne İşe Yarar?

Elektrik telleri üzerinde var olan ikaz kürelerinin görünmesi pilotlar içindir. Alçaktan uçuşa geçen uçakların ya da çeşitli helikopterlerin telleri görebilmesi, algılayabilmesi için kullanılır. Her ne kadar gündüz saatlerinde ve sorunsuz hava şartlarında görülmesi kolay olsa da sisli ve kapalı havalarda elektrik tellerinin görülmeme durumuyla karşı karşıya kalınmaktadır.



Bu sebeple çeşitli helikopter kazalarının yaşandığı bilinirken ölümlü olaylarda halen hafızalardaki yerinde durmaktadır. Tüm bu olumsuz durumlarının engellenmesi için üst kısmı kırmızı olan küre şeklindeki toplar belirli alanlarda ve belirli aralıklarla elektrik tellerine yerleştirilmiş haldedir.

Bu sayede hava koşulları nasıl olursa olsun pilotlar tarafından tellerin tespiti yapılır, iniş durumları ona göre düzenlenir.


Elektrik Tellerindeki İkaz Küresi Yapısı


Temel açıdan değerlendirildiğinde hem ozona hem de UV ışınlara karşı dayanıklı olan ikaz kürelerinde paslanmaz çelik güvenlik plakası uygulaması vardır. Klemp yapısının cıvatalarının sağlam olmasından ötürü deformasyon yaşanması beklenmezken klemp kaybı durumlarıyla karşılaşılması da ihtimal dışıdır.



Kürenin görülmesini sağlayan en önemli hususların başında ise şüphesiz ki renkleri gelir. Renk seçimleri ise arka plana göre belirlenirken kırmızı ya da turuncu olabileceği gibi beyaz renk kullanımı da vardır.


Elektrik Tellerindeki İkaz Küresi Özellikleri

Uluslararası standartlara uyumlu olarak oluşturulan ve ömürlük kullanım durumu olan elektrik tellerindeki ikaz küresinin çapı 600 mm civarındadır. Mevsim değişimlerine göre renklerde farklılıklar olabilirken çoğunlukla kırmızı, turuncu ve beyaz renklerin kullanımı çok daha iyi bir kontrast sağlanması içindir.



Yivli kanalların bulunduğu çene kısımları alüminyumdan yapılmış olup teller üzerinde kayma durumlarını ortadan kaldırmıştır. Herhangi bir ayarlama durumuna ihtiyaç olmadan da kolaylıkla gerilim, iletim ve dağıtım hatları özelinde kullanımına başlanabilir. Kürede var olan drenaj delikleri ise birden fazla amaç için kullanılır. Bunların başlıcası ise olası yağmur durumlarında küre içinde su birikintilerinin olmasının önlenmesidir.

Koruyucu yapıya sahip olan küreler polietilenden yapılmış olup istifleme ve depolama açısından gerekliliklerin yerine getirilmesiyle maliyetleri çok daha düşük seviyelere indirilebilir. Kullanım süreçleriyle birlikte cihazların boyaması da belirli firmalarca yapılırken belirlenmiş şartnameleri vardır. Korozyon durumlarının hiçbir şekilde oluşmaması için mutlaka doğal alüminyum yapısının üzerinde boya kullanılmalıdır. Bunun dışında boya süreçlerinde zarar görmemesi içinde dayanıklı cinse sahip ürünlerin kullanımı ön koşullar arasındadır.

İkaz Kürelerinin Kurulumu

İkaz küreleri, yukarıdan geçen kuleye ait yıldırımdan koruma toprağının asma halatına monte edilmektedir. İki küre arasındaki yabancı menşeili bir firma tarafından önerilen mesafe aşağıdaki gibidir:


  • Kürelerin çapı 600 mm ise, aralarındaki uzaklık 30 m’den fazla olmamalıdır.
  • Kürelerin çapı 800 mm ise, aralarındaki uzaklık 35 m’den fazla olmamalıdır.
  • Kürelerin çapı 1300 mm ise, aralarındaki uzaklık 40 m’den fazla olmamalıdır






Kurulum sırasında dikkat edilmesi gereken bir diğer unsurlardan biri kürelerin ağırlığının, en yüksekte yer alan işaretli hatın ağırlığında daha az olmasıdır. İkincisi ise hat çapının klemp tarafından ayarlanan aralığı geçmemesi şartıdır.

İkaz Kürelerinin Özellikleri

İkaz kürelerinin özellikleri aşağıdaki gibi sıralanabilir:


  • Küre çapı genellikle 600 mm’dir.
  • İkaz küreleri UV ve ozona dayanıklı üç renk (kırmızı, turuncu, beyaz) şeklinde uygulanabilmektedir.
  • Mevsim değişikliklerinde ikaz kürelerinin görülebilirliği sürdürmek amaçlı renklerini değiştirmek gerekebilmektedir.
  • Çeneler alüminyumdan yapılmıştır ve yivli kanallar içermektedir. Bu da kaymayı imkansız hale getirmektedir.
  • İkaz küreleri izole edilmiş hatta herhangi bir ayarlama yapmadan, herhangi bir gerilimdeki iletim ve dağıtım hatlarında kullanılabilmektedir.
  • Polietilenden yapılmaktadır.
  • Alüminyum bazlı iletkenler ve OPGW Kablo koruyucuları için, ikaz kürelerinin kalkan çubukların üzerine kurulması önerilmektedir.
  • Küredeki drenaj delikleri yağmurun küre içinde birikimini önlemektedir.
  • Akıllıca bir istifleme ile taşıma ve depolama maliyetleri azaltılabilmektedir.