Enerji hatlarından ve elektrik devrelerinden geçen akımı, ölçü aletlerinin, sayaçların, rölelerin ve benzer teknikle çalışan diğer aygıtların zarar görmeden ölçebileceği seviyeye indiren ve bu cihazları yüksek akımlara karşı izole eden devre elemanlarına akım transformatörleri denmektedir.

Akım transformatörlerinin pencere kısmından akım taşıyan iletken geçirildiğinde, demir nüve manyetik olarak yüklenmektedir. Sekonder sargı terminallerine bir yük (ölçü aleti vb.) bağlanmayıp açık bırakılırsa, primer yüklenmenin nüve üzerinde oluşturduğu manyetik alanı dengeleyecek bir zıt manyetik alan oluşmayacaktır. Dolayısıyla primer akımına bağlı olarak, transformatörün nüvesi üzerindeki manyetik akı önemli ölçüde artacaktır. Nüve üzerinde manyetik akının artması, nüvenin mıknatıslanma akımına doymasına ve sekonder uçlarında birkaç bin volt değerinde gerilim indüklenmesine neden olacaktır. Nüvenin doyuma gitmesi ve üzerinde oluşan manyetik akının kontrolsüz bir şekilde artması nüvedeki bakır kayıplarını arttıracak ve nüvenin aşırı ısınmasına neden olacaktır. Nüvenin kontrolsüz bir şekilde aşırı ısınması akım transformatörünün arızalanmasına neden olabilmektedir. Primer yüklenmeye zıt yönde sarılmış sekonder sargılarına bir yükün bağlanması sekonder sargılarından akım akmasına neden olur.

Sekonder sargılarında zıt yönde bir manyetik alan oluşabilmesi için akım gereklidir. Bu akım sekonder sargılarının bir yüke bağlanması yada kısa devre edilmesiyle mümkündür. Bu sebepten dolayı akım transformatörleri primer olarak yüklenmeden önce sekonder terminalleri bir yüke bağlanmalı ya da kısa devre edilmelidir. Açık bırakılan sekonder uçlarında oluşan yüksek gerilim, kullanıcı için hayati risk oluşturabilmektedir.

Akım transformatörlerinin sekonder terminalleri, transformatör primer olarak yüklenmeden önce mutlaka yük altına bağlanmalı ya da kısa devre edilmelidir. Akım transformatörlerine bağlı ölçü cihazının, primer yük altında herhangi bir sebepten dolayı değiştirilmesi sökülmesi gerekiyorsa, ölçü aleti devreden sökülmeden ikincil sekonder çıkışlarının kısa devre edilmesi gerekir. Kısa devre işleminden sonra mevcut ölçü aleti çıkarılıp değiştirilebilir. Bu sebepten dolayı sekonder terminallerinin çift vidalı olması montaj için kolaylık sağlamaktadır.

 İçeriğe ulaşabilmek veya forumu aktif kullanabilmek için öncelikle GİRİŞ yapmalısınız, Üye değilseniz KAYIT olmalısınız
veya aradığınız konu hakkında ElektroBLOG sayfalarımızdan arama yapabilirsiniz

Akım transformatörlerinin sekonder uçlarından birinin topraklanması gerekmektedir. Bunun nedeni ise akım transformatörünün primer devresi ve sekonder devresi arasında oluşabilecek kısa devre durumunda ya da dengesiz çekilen akımlarda, bu akımların sekonder terminallerine bağlı yükleri etkilememesi için doğrudan toprağa aktarılmasıdır.

Topraklama yapılmaması durumunda söz konusu bir arıza durumunda sekonder terminallerine bağlı olan cihazlarda izolasyon delinmeleri yaşanabilir. Bu durum insanlar için hayati risk oluşturabilmektedir.


Sekonder terminallerinin hangisinin topraklanması gerektiği konusu, primer akımının P1 yönünden veya P2 yönünden gelmesi ile ilgilidir. Primer akımı P1àP2 yolunu izliyorsa bu durumda aktif sekonder terminali S1 olacaktır. Bu durumda S2 sekonder terminalinin topraklanması gerekmektedir.

 İçeriğe ulaşabilmek veya forumu aktif kullanabilmek için öncelikle GİRİŞ yapmalısınız, Üye değilseniz KAYIT olmalısınız
veya aradığınız konu hakkında ElektroBLOG sayfalarımızdan arama yapabilirsiniz

Federal Akım Transformatörleri 30A – 4000 A anma akım aralığında baralı ve pencereli (barasız) seçenekleri ile kullanıcılara sunulmuştur. Kullanıcı ihtiyacına göre farklı amperlerde 2,5 VA – 40 VA anma güç aralığında 0.2, 0.2s, 0.5, 0.5s hata sınıflarını sağlamaktadır. Kullanıcı talebine göre 1,3 ve 5 hata sınıflarında özel üretim yapılabilmektedir. Federal Akım Transformatörlerinde sekonder akımı standart olarak 5A olup, kullanıcı talebine sekonder akımı 1A olarak üretilmektedir. Ölçü akım transformatörlerinde güvenlik katsayısı (doyma katsayısı) Fs<5 olarak beyan edilir. Akım transformatörleri 30x10mm … 125x58mm bara boyutlarına ve Ø31 … Ø125 kablo çaplarına uygun olarak üretilmektedir.