Kondansatör Çeşitleri
Sabit ve ayarlı olarak ikiye ayrılır.
1-Sabit Kondansatörler
Kapasite değerleri sabit olan yani sonradan değiştirilemeyen kondansatör türüne “Sabit Kondansatörler” denir.
Sabit Kondansatörler,
- Plastik,
- Kağıtlı,
- Seramik,
- Mika,
- Elektrolitik,
- SMD olarak altıya ayrılır.
Kâğıtlı Kondansatörler
- Yalıtkan (di-elektrik) madde olarak kağıt kullanılır.
- Yalıtkanlık kalitesi arttırılmak amacıyla parafin maddesi emdirilmiş belirli kalınlıktaki kağıdın yüzlerine alüminyum ya da kalay plakalar yapıştırılarak üretilir.
- Kapasite değerleri 1 nF – 20 μf arasında değişkenlik gösterir.
- Çalışma gerilimleri 100-700 Volt arasındadır.
- Yağlı kâğıtlı, metalize kâğıtlı vb. çeşitleri mevcuttur.
Kâğıtlı Kondansatör İç YapısıPlastik Kondansatörler
- Yalıtkan (di-elektrik) madde olarak polistren, polyester, polipropilen kullanılır. Bu 3 madde aynı zamanda çeşitleridir.
- Yüksek frekanslı devreler için tercih edilmez.
- Filtre, zamanlama gibi devrelerde tercih edilir.
Polyester Tipi Plastik KondansatörSeramik Kondansatörler
- Aşağıdaki şekilde de görüldüğü gibi benzerliklerinden dolayı “Mercimek Kondansatör” olarak da bilinirler.
- Yalıtkan (di-elektrik) madde olarak baryum ya da titanyum kullanılır.
- Genelde yüksek frekanslı devrelerde bypass kondansatörü görevi için kullanılır.
Seramik KondansatörMika Kondansatörler
- Yalıtkan (di-elektrik) madde olarak mika kullanılır.
- Rezonans ve yüksek frekanslı devrelerde tercih edilirler. Bunun sebebi frekans karakteristiklerinin bu devreler için uygun olmasıdır.
- Kapasite değerleri 1 pF – 1 mF arası değişmektedir.
- Çalışma gerilimleri 100-2500 Volt arasındadır.
- Toleransları %2 – %20 arasında değişir.
Elektrolitik Kondansatörler
Mika Kondansatör
- Elektrolitik Kondansatörler “Kutuplu Kondansatörler” adı ile de bilinir.
- Pozitif (+) ve negatif (-) olarak iki kutba sahiptir. Devreye bağlanırken bu kutuplar dikkate alınarak bağlanır.
- Yalıtkan (di-elektrik) madde olarak asit borik eriyiği kullanılır.
- Yüksek frekanslı devrelerde tercih edilmezler. Bunu sebebi frekans karakteristiklerinin bu devreler için uygun olmamasıdır.
- Büyük kapasite değerinde oldukları için çok tercih edilirler.
- Genelde gerilim çoklayıcılar, kuplaj-dekuplaj, zamanlama ve filtre gibi devrelerde tercih edilirler.
Elekrolitik Kondansatör
- Yukarıda görselde göründüğü gibi kutuplu kondansatörlerin üzerinde kapasite değerleri yazmaktadır. Ayrıca “kırılma gerilimi” değerleri de bulunmaktadır. Kırılma gerilimi, maksimum şarj gerilimi olarak ifade edilir.
- Bu kondansatör türü için devreye bağlanma yönü, maksimum şarj gerilimi gibi durumlara dikkat etmek gerekir. Edilmediği takdride kondansatör bozulabilir.
- Elektrolitik kondansatör; Alüminyum Elektrolitik Kondansatör ve Tantalyum Elektrolitik Kondansatör olarak iki çeşittir. Bu iki çeşit arasındaki fark tantalyum türünde kullanılan yalıtkan (di-elektrik) maddesinin yalıtkanlık sabiti değerinin daha büyük değere sahip olmasıdır.
SMD Kondansatörler
- Çok katmana sahip elektronik devre kartlarına yüzey temaslı olarak monte edilmek için üretilmiş kondansatör türüdür.
- Diğer türlere kıyasla daha küçük boyutlara sahiptir.
2 – Ayarlı Kondansatörler
SMD Kondansatör
Ayarlı Kondansatörler,
Kapasite değerleri sabit olmayan yani sonradan değiştirilebilen kondansatör türüne “Ayarlı Kondansatörler” denir.
- Varyabl (Değişken),
- Trimer olarak ikiye ayrılır.
Varyabl (Değişken) Kondansatörler
- Değişken kondansatörler paralel bağlı kondansatörler ile oluşturulur.
- Bu kondansatörlerin birer plakaları sabittir. Bu plakalara “rotor” denir.
- Diğer plakaları ise mil yardımı ile döndürülebilmektedir. Bu plakalara “stator” denir.
- Mil yardımı ile döndürme sayesinde kondansatörlerin kapasite değerleri ayarlanabilir. Hareketli olan plakalar sabit olanlardan uzaklaştığı takdirde kapasite değerleri küçülür. Bunu sebebi uzaklaşma ile karşılıklı gelecek olan yüzeylerin azalmasıdır.
- Plakalar üretiminde alüminyum ya da özel görevler için gümüş kaplı bakır maddesi kullanılır.
- Yalıtkan (di-elektrik) madde olarak hava kullanılır. Yalıtkan madde bazı özel durumlarda değişiklik gösterebilmektedir (mika,plastik ve seramik gibi maddeler de kullanılabilir).
- Değişken kondansatörler de yüksek kapasite değerlerine ulaşılmaz. Genelde yüksek gerilim ve frekanslar da kullanılır.
- Değişken kondansatörün kullanım alanları; Radyo Vericileri / Alıcıları, Yüksek ve büyük frekans üreticileri olarak örnekler verilebilir.
Trimer Kondansatörler
- Trimer kondansatörlerin kapasite değerleri tornavida ile ayarlanabilir.
- Aşağıdaki görselde görünün ayar vidası tornavida yardımıyla levhalara 360 derece dönebilme imkanı sunmaktadır. Bu şekilde dönebilen levhalar ile yüzey alanı değiştirilmesi sağlanmakta ve kapasite değeri ayarlanabilmektedir.
- Bu kondansatörlerin kapasite değerler ve boyutları küçüktür.
- Trimer kondansatörün kullanım alanları; Telsiz, FM verici gibi devreler örnekler verilebilir.
SMD Trimer Kondansatör
Konu adı: Kondansatör Çeşitleri ve Özellikleri Nelerdir?
Yazan: ElemaN
Kaynakça: Teknik Paylaşım Platformu