İki boruyu bir birine bağlamak için veya bir tesisat elemanını (Pompa, Vana, Filtre, çek valf vs.), tesisata bağlamak için kullanılan, standart olarak üretilen bir konstrüksiyon elemanıdır. Flanşlar bazı uygulamalarda makinalar arasında dönme hareketini aktarmak için de kullanılır.

Flaşların bir diğer kullanım yerleri ise borularda çap artış veya çap düşüş noktalarıdır.

Flanşlar farklı malzemelerden üretilebilir ancak genel olarak Flanşlar Paslanmaz, Pirinç, dökme demir veya polietilen gibi malzemelerden üretilmektedir.

Flanş Ölçüleri Bir Flanşın ölçüsü belirlerken aşağıdaki verileri göz önüne bulundurulmalı:

– Tesisatın Basıncı

– Tesisatın Sıcaklığı

– Flanşın Malzemesi

– Tesisat Boru Çapı

Bir Flanşın ölçüsü 5 ana değerden oluşur:

1- İç çap (d ölçüsü)

2- Dış Çap (D ölçüsü)

3- Cıvata Dairesi Çapı (C Ölçüsü)

4- Et Kalınlığı (T Ölçüsü)

5- Cıvata sayısı

Flaş Boyutları


ASME B16.5’e göre her flanşın standard bir boyutu vardır. Japonya, çin veya Avutralya’da biri Boğaz Kaynaklı Flanş NPS 6, Class 150, Schedule 40 ASME B16.5 diyorsa hepsinin ulaşağı şekil aşağıdaki gibi olmalıdır.

Flanş sipariş edilirken , tedarikçi malzemeyi bilmelidir. Örneğin ASTM A105 dövme karbon çeliği flanş iken , A182 dövme paslanmaz çelik flanştır.

Yani doğru bir flanş siparişi vermek için tedraikçiye iki standardı bildirmek gereklidir.

Örnek : Boğaz kaynaklı Flanş NPS 6, Class 150, Schedule 40, ASME B16.5 / ASTM A105

flg_wn_6

Bu flanşta 8 cıvata, 37.5 derece ( kırmızı daire ) kaynak koniği bulunmaktadır. Bütün birimler milimetredir. Yükseltilmiş yüzün (RF- raised face) belirtilmesine gerek yoktur. Çünkü ASME B16.5’e göre her flanşta RF bulunur. Sadece farklı özellikleri belirtilmelidir.


Farklı Birkaç Flanş Tipi

1- Çıkıntılı (Slip ON)

2- Boğaz Kaynaklı ( Welding Neck)

3- Soket Kaynaklı (Socket Welding)

4- Diş Çekilmiş (Threaded)

5- Bindirme Bağlantılı (Lap Joint)

6- Kör flanş (Blind)

flanges-image

Flanş Standartları Flanşlar kolay bir şekilde kullanılsın diye standart şekilde üretilmekteler.

Flanşlar için genel olarak 4 farklı standart kullanılmaktadır

1- ASA veya ANSI veya ASME (Amerikan Standardı ),

2- PN veya DIN (Avrupa),

3- BS10 (İngiliz ve Avustralya)

4- JIS veya KS (Japonya ve Kore)

Her standartta malzeme, basınç ve sıcaklık değerlerini göz önüne bulundurarak farklı ölçüler kullanılmaktadır. Bu sebepten dolayı bir standarttaki Flanşı diğer bir standarttaki Flanşla kullanmak mümkün değildir ve bu durum tesisat elemanları üreticilerine bir problem haline gelmiştir. Tesisat elemanları üreticileri, bu problemi gidermek için standartlar arası flanş dönüşüm bağlantıları üretmekteler ancak bu bağlantılar tesisatın gereksiz yere uzamasına sebep olmaktadır.

ANSI Standardı

Ülkemizde genel olarak ANSI ve PN standartları kullanılmaktadır. ANSI standardı CLASS ’larla gruplandırılmaktadır. Örneğin ANSI 1” Flanş Class 300 dediğimizde ANSI standardı ölçülerinde 1” iç nominal çapında maksimum 300 psi (20,7 bar) basınçta kullanılacak bir Flanş anlamına geliyor. Sıcaklık ise malzemeye göre değişir, örneğin 316 paslanmaz malzemeden üretilmiş ise -28°C;293°C arasında kullanılabilecektir. ANSI standardında Basınç Class’ları 150, 300, 400, 600, 900, 1500 ve 2500 psi dir. Genelde 2,4 katı bir emniyet payı göz önüne bulundurmaktadır. ANSI Standardında ½” – 120” arasında boru iç çapları mevcuttur.

PN Standardı

PN veya DIN standardında Flanş ölçü ve basınç sınıfıyla belirlenmektedir. Örneğin DN25 PN 16 Flanş dediğimizde 25mm iç çapında maksimum 16bar basınçta kullanabilecek bir Flanş anlamına geliyor. PN standardında Basınç sınıfları 6, 10, 16, 25, 40, 64, 100, 150 , 250 ve 400 bar dır. Bu standartta DN15 (15mm den) DN3000 (3000mm) kadar iç çapında Flanşlar tanımlanmıştır.

Flanşlarda Sızdırmazlık

Flanşları bağlarken sızdırmazlığı sağlamak için sızdırmazlık elemanları kullanılır. Sağlıklı bir sızdırmazlığı sağlamak için Flanşların aynı hizada olmasına, cıvataların aynı Torkla sıkmasına dikkat edilmeli. Standartlarda cıvataların sıkma miktarları da belirlenmiştir.