Elektrik akımı, negatif kutuptan pozitif kutba doğru gerçekleşen elektron hareketidir.
Motorlu araçlarda binek ve hafif ticari araçlarda elektrik gerilimi (akü gerilimi) 12 volt’tur. Ticari araçlarda (otobüs, kamyon, tır) ise elektrik gerilimi 24 volt’tur. Elektrik, bir elektron hareketidir.

Atomların etrafında dönen elektronların bir dış etkiyle başka bir atoma geçmesi, daha sonra başka bir atoma geçmesi ve bunun böyle sürekli gerçekleşmesiyle elektron akışı gerçekleşir, bu elektron akışına elektrik denir.

Elektronlar bir ileten üzerinden akarlar-hareket ederler (elektrik akışı), çünkü iletken madde atomlarının serbest elektronları vardır ve bu elektronlar hareket etmeye yatkındır.

Elektrik artı kutuptan eksi kutuba doğru akar, buna “teknik akış yönü” denir. Oysa gerçekte elektriğin akış yönü, eksi (negatif) kutuptan artı (pozitif) kutba doğru gerçekleşir, buna elektriğin “fiziksel akım yönü”denir.


Elektriksel prensipler, elektronların keşfinden çok daha önce belirlendiğinden ve teknikte yıllarca uygulamaya devam edildiğinden dolayı, daha sonraları elektronların keşfedilmesiyle ortaya çıkan ve gerçekte tam tersi yönde olan elektrik akımının yönü kabulü değiştirilmemiştir.

Bu sebeple pratikte (teknikte) bir mahsuru olmayan elektrik akımı artıdan eksiye doğru gerçekleşir kabulü devam etmektedir.

Elektrik enerjisi üretilebilir ve depolanabilir. Motorlu araçlarda elektrik enerjisi bataryalarda (akülerde) kimyasal olarak depolanır. Elektrik devresindeki bir donanım (alıcı) çalıştırıldığında elektrik beslemesi gerçekleştirilir. Oto elektrik tesisatında kurşun-asit aküler kullanılır, bunlar binek araçlarda 12 volt, ağır vasıtalarda 24 volttur.

Motorlu araçlarda akünün pozitif ucu, tesisatta tamamen yalıtılmış halde alıcılara gider, tüm röle ve sigortalar, kumanda şalterleri pozitif hat üzerinde bulunur. Akünün negatif (eksi) hattı ise aracın şasisine bağlanmıştır, bu sebeple buna şasi hattı da denir, böylece kablo tasarrufu sağlanır, maliyet azalır, ağırlık azalır, karmaşıklık azalır.

Şasi hattının metal yapısının özgül direnci bakırdan kötü olsa bile, çok büyük kesit alınana sahip olduğu için bu fark telafi edilmiş olur. Eksi hat aküden çıkan siyah kalın kablo ile şasiye bağlıdır ve oto elektrik tesisatında alıcılara ayrıca bir eksi hat çekilmez (genellikle).

Alıcıların (örneğin lambaların) eksi uç bağlantıları direkt şasiye yapılır, bunları şasi bağlantılarındaki temassızlık, görülen sık arızalardandır (sönük yanma veya hiç yanmama). Modern otomobillerde elektronik donanımların ve sensörlerin-aktörlerin eksi hatları için ayrı kablolama yapılması da görülebilmektedir.

Hibrit ve tam elektrikli araçları hareket ettiren elektrik motorlarını besleyen bataryalar ise genellikle lityum pillerdir ve 300-400 volt’luk gerilimle çalışırlar. Bu araçların tahrik sistemi elektrik tesisatı, araç elektrik tesisatından tamamen ayrıdır.

Elektrik akışı basit anlaşılması için su tesisatına benzetilir. Suyun basıncı gerilim (volt), suyun akış miktarı akım şiddeti (amper), su çarkı direnç (alıcı) olarak düşünülebilir.




Elektrik, elektriksel büyüklerle ifade edilir, buna göre ölçülür ve hesaplamalar yapılır. Elektrik konusunun anlaşılabilmesi için temel elektriksel büyükler ve kavramların bilinmesi gerekir.