Derin çekme işlemi, yassı bir metalik sacdan üç boyutlu derin bir kap elde etme yöntemi olarak tanımlanabilir. Sac levhalardan silindirik şeklinde kaplar elde etmek için kullanılan yöntemlerden en önemlisi derin çekmedir. Parçanın derinliği çapına göre daha büyük olduğu zaman, işlem derin çekme adını alır. Derin çekme işlemi çelik, alüminyum gibi çeşitli malzemelere uygulanabilir.



Kuvvetler





Derin çekme işleminde malzeme radyal çekme kuvvetleri ile kalıp içine çekilirken, taslağın kalıp içine henüz girmemiş bölgesinde çevresel basma kuvvetleri oluşur. Çevresel basma kuvvetleri malzemenin büzülerek kalınlaşmasına ve önlem alınmaz ise malzemenin kırışmasına neden olur. Kırışma olayı taslağın kalıp içerisine henüz girmemiş bölgelerinin uygun bir kalıp yardımıyla sıkıştırılması sonucu önlenir. Sıkıştırma kuvvetinin çok fazla uygulandığı durumlarda ise malzeme kalıplar arasında hareket edemez ve radyal çekme kuvvetlerinin etkisiyle kalınlığı hızla azalır ve erken hasar görür.


Derin çekme işleminde asıl amaç mümkün olduğu kadar derin kap elde edebilmektir. Ancak derinliği arttırmak için taslak çapı sınırsız artırılamaz. Kullanılacak maksimum çap, derin çekme oranı sınırı ile belirlenir. Sınır çekilecek malzeme özelliklerine ve işlem koşullarına bağlıdır.


Derin Çekmeyi Etkileyen Faktörler


  1. Malzeme Özelliklerinin Seçimi
  2. Kalıp Geometrisi
  3. İşlem Koşulları

Bu üç faktör birbiri ile yakından ilişkilidir. Bir özellik kötü seçildiği takdirde diğer iki özelliğin doğru seçilmesi sorunsuz bir üretim yapılmasını sağlayabilir.