Kondansatör Nasıl Ölçülür?
Kondansatör(kapasitör), elektrik yüklerini kısa süreliğine depo edebilen elektronik devre elemanı olarak tanımlanabilir.
Kondansatörlerin depo edebilecekleri elektrik yükü miktarı ise kondansatörün kapasite (sığa) değerine bağlıdır. Kapasite (sığa), kondansatörlerin elektrik enerjisini depo edilme özelliği olarak tanımlanabilir. Kapasite (sığa) “C” harfi ile temsil edilir. Ve birimine Farad (F) denir.
Kondansatör (kapasitör), kapasite (C) değeri ölçümü tıpkı dirençte olduğu gibi enerji altında olmasına gerek kalmadan LCRmetre ya da kapasite ölçme özelliğine sahip multimetre ile mümkündür.
1-LCRmetre ile Kondansatör Nasıl Ölçülür?
- LCRmetre ile kapasite ölçümünde Lx ve Cx probları kullanılmalıdır.
- LCRmetre kapasite ölçümü kademesine alınır (Aşağıdaki Görselde Belirtildi).
- Kademe seçiminden sonra kondansatör ölçü aletine bağlandıktan sonra, ekranda “1” değerini görüyorsak kademeyi yükseltmeli, “0” değerini görüyorsak kademeyi küçültmeliyiz. Değer tam sayı olarak ekranda görünüyorsa kademe doğrudur.
2-Multimetre ile Kondansatör Nasıl Ölçülür?
- Multimetre ile kapasite ölçümünde, aşağıda da görüldüğü gibi kapasitesi ölçülecek kondansatörü (kapasitör) problara değil Cx olarak gösterilen bağlantı noktasına bağlarız ve ölçümü tamamlamış oluruz. Tıpkı LCRmetre de olduğu gibi kondansatör ölçü aletine bağlandıktan sonra, ekranda “1” değerini görüyorsak kademeyi yükseltmeli, “0” değerini görüyorsak kademeyi küçültmeliyiz. Değer tam sayı olarak ekranda görünüyorsa kademe doğrudur.
Kondansatör Sağlamlık Kontrolü Nasıl Yapılır?
Kondansatörün sağlamlık kontrolü yapılırken; Analog Avometre kullanılması durumunda sonuçlar daha net gözlemlenebilir. Biz hem Analog hem de Dijital Avometreler için sağlamlık kontrolünün nasıl yapıldığını açıklayacağız.
1-Analog Avometre ile Kondansatör Sağlamlık Kontrolü
- İlk önce kondansatörün uçları bir kablo vasıtasıyla kısa devre edilerek deşarj edilir. Daha sağlıklı olmasına adına direnç ile deşarj edilmesi önerilir.
- Daha sonra Avometre ohm kademesine alınır.
- Avometrenin kırmızı probu kondansatörün eksi ucuna, siyah probu ise kondansatörün artı ucuna bağlanmalıdır.
- Sonsuzda durmakta olan ibre; önce sıfır ohm konumuna sapmalı, sonra kondansatör Ohmmetre batarya vasıtası ile şarj olacağından, tekrar sonsuz ohm konumuna yavaş yavaş geri dönmeye başlamalı ve sonsuz konumuna gelince durmalıdır.
- Olay bu şekilde gerçekleşirse kondansatörün sağlam olduğu anlamına gelir. Aksi takdirde kondansatörünüz bozuktur.
2-Dijital Avometre ile Kondansatör Sağlamlık Kontrolü
- İlk olarak ölçü aletimizi kısa devre (Buzzer) kademesine alıyoruz. Kutuplu kondansatörler “+” bacağına ölçü aletimizin kırmızı probunu “- “ucuna ise siyah probunu bağlarız.
- Bu işlemin ardından ilk olarak dıt sesi duyulacaktır. Daha sonra bu ses belli bir süre sonra duracaktır.
- Duyduğumuz dıt sesinin uzunluğu kondansatörünüzün kapasite değeri ile doğru orantılıdır.
- Bu dıt sesinin sebebi; Kondansatör dolana kadar (şarj olayı) akım geçişi olacak ve buzzer ötecektir, kondansatör dolduğu anda akım geçişi duracağından buzzer sesi duracaktır.
- Bu olay gerçekleştiğinde kondansatör sağlamdır. Kondansatör ölçümünü devre üzerinde yapmamalıyız, yaptığımız takdirde yanıltıcı sonuçlar alabiliriz.
3-LCRmetre ile Kondansatör Sağlamlık Kontrolü
- İlk olarak LCRmetre ile kondansatör değeri (kapasite) ölçülür. Bu yazımızdaki yöntemlerle kondansatör değeri öğrenilir. Bu değerle ölçüm sonucunda elde etmiş olunan sonuç aynı ise kondansatör sağlamdır. Farklı bir değer okunursa kondansatör bozuktur.
Kondansatör Değeri Okuma
Kondansatörün çalışma voltajı ya da kapasite değeri arttığında buna doğru orantılı olarak gövde boyutu da artar. Genellikle kondansatörün çalışma voltajı veya kapasite değeri üzerine yazmaktadır. Üzerine yazmadığı durumlar da bu değerler rakamlar ya da renkler ile kodlanır.
- Kondansatörlerin Rakamlar ile Kodlanması
Bu kodlama yönteminde bazı kısaltmalar kullanılır. Örnek verecek olursak: Sıfır “. (nokta)” ile temsil edilir. Ayrıca tolerans değerleri temsilen bazı harfler kullanılmaktadır. Bunlar;
B: %1
C: % 0.25
D: 0.5
F: %1
G: %2
J: %5
K: %10
M:%20
| Örnek: | Kodu | Pikofarad (pF) / Nanofarad (nF) / Mikrofarad (uF) |
| 1 | 15 | 15 pF |
| 2 | 152 | 1500 pF |
| 3 | 470 | 470 pF |
| 4 | 472 | 4700 pF |
| 5 | p68 | 0.68 pF |
| 6 | 103 | 10000 pF |
| 7 | 104 | 100000 pF |
| 8 | 33n | 33 nF |
| 9 | 1n2 | 1,2 nF |
| 10 | 1n | 1 nF |
| 11 | 0.5 | 0.5 uF |
| 12 | 0.039 | 0.039 uF |
| 13 | .05 | 0.05 uF |
Kondansatör Değer Okuma Örnekler
Kondansatör Değer Hesaplayıcı
- Kondansatörlerin Renk Bantları ile Kodlanması
Kapasitörler ,
- Kapasite Değeri,
- Çalışma Voltajı,
- Tolerans,
- Sıcaklık Katsayısı gibi değerler renk bantları ile kodlanır.
Bu kodlama yönteminde renklerin rakamsal karşılığı ile değerlerimizi pikofarad biriminde buluruz. Renkler soldan sağa veya yukarıdan aşağı şekilde okunmaktadır. Bunlar üç renk, dört renk, beş renk ve altı renk gibi çeşitlere sahiptir (Tıpkı dirençte farklı renkler olduğu gibi).
Üç Renk ile kodlama: Banttaki ilk iki renk yan yana yazılır. Üçüncü renk ise çarpandır (10üçüncü renk değer ).
Dört Renk ile kodlama: Banttaki ilk iki renk yan yana yazılır. Üçüncü renk ise çarpandır (10üçüncü renk değer ). Dördüncü rengimiz tolerans değeridir.
Beş Renk ile kodlama: Banttaki ilk iki renk yan yana yazılır. Üçüncü renk ise çarpandır (10üçüncü renk değer ). Dördüncü rengimiz tolerans değeridir. Beşinci renk çalışma voltajı değeridir.
Altı Renk ile kodlama: Banttaki ilk iki renk yan yana yazılır. Üçüncü renk ise çarpandır (10üçüncü renk değer ). Dördüncü rengimiz tolerans değeridir. Beşinci renk çalışma voltajı değeridir. Altıncı renk sıcaklık katsayısı değeridir.
| Renkler | Sayı | Çarpan | Tolerans | Çalışma Gerilimi(V) |
| Siyah | 0 | 100 | %20 | 10 V |
| Kahverengi | 1 | 101 | %1 | 100 V |
| Kırmızı | 2 | 102 | %2 | 200 V |
| Turuncu | 3 | 103 | %3 | 300 V |
| Sarı | 4 | 104 | %4 | 400 V |
| Yeşil | 5 | 105 | %5 | 500 V |
| Mavi | 6 | 106 | %6 | 600 V |
| Mor | 7 | 107 | %7 | 700 V |
| Gri | 8 | 108 | %8 | 800 V |
| Beyaz | 9 | 109 | %9 | 900 V |
| Kırmızı/Mor | – | – | – | – |
| Altın | – | 10-1 | %5 | – |
| Gümüş | – | 10-2 | %10 | – |
Kondansatör Renk Kodları
Sıkça Sorulan Sorular
Kondansatör bozuk olduğunu nasıl anlarız?
Kondansatörlerin bozulma durumlarında aşağıdaki görselde gözüktüğü gibi dış görünüşlerinde çatlama, patlama, şişme, sızıntı gibi durumlar söz konusu olmaktadır. İlk olarak kondansatör sağlamlık kontrolü bu şekilde sağlanır. Dış kısmında bir sorun yoksa yukarıda anlatıldığı gibi Kondansatörün Sağlamlık Kontrolü yapılmalıdır.
Yazar Hakkında
